В. Недведский - Продолжение
Якімі былі яны, пасляваенныя Мікашэвічы (пазней выведзеныя ў аповесці «Хлопцы з другога корпуса», як мястэчка Кірмашэвічы)? У дзённіку яны апісваюцца і ў прозе, і ў вершы. Школа фабрычна-заводскага навучання з чырвоным сцягам на мачце, комін і чырвонацагляныя склады фанернага завода. Навакольны лес. Вось паказаўся з-за яго дымок — значыць, неўзабаве на станцыі з’явіцца цягнік. Станцыя была ці не самым папулярным месцам для моладзі: дзе яшчэ было сябе паказаць ды на іншых паглядзець? Хаця, канешне, можна было прайсціся па тратуарах, па-заліхвацку ссунуўшы шапку на патыліцу (нават малюнак такі ў дзённіку ёсць). Ці на базар зайсці (у вершы радок: «А в закоулках спекулянты. Их до сих пор еще терпят»).
Роўна праз два гады Уладзіслаў прызнаецца сабе ў дзённіку: «Спачатку было даволі дрэнна ў дзетдоме, але потым усё перамянілася да лепшага.
Аповесць “Хлопцы з другога корпуса” — аўтабіяграфічная. Віця Ляўковіч — зразумела, сам У.Нядзведскі, Арсень Зайцаў — А.П. Чаша (пазней дырэктар школы ў Мікашэвічах), начальнік міліцыі Гразоўскі — Гразноўскі, які загінуў ад кулі бандыта. Можна вызначыць і іншых прататыпаў, хоць прозвішчы іх некалькі зменены. А дырэктар дзіцячага дома Мікалай Пятровіч так і застаўся Мікалаем Пятровічам. Відаць, не выпадкова...
Гэта ён дазволіў выдаваць Валодзю любыя кнігі з бібліятэкі (а той адкрываў якраз свет літаратуры. «Ціхі Дон» і «Фама Гардзееў», Майн Рыд і часопіс «Вожык», «Як гартавалася сталь» і «Маладая гвардыя»... І выпіскі ў дзённіку з каверынскіх «Двух капітанаў»). Гэта Мікалай Пятровіч падтрымліваў свайго выхаванца ў канфліктах з іншымі педагогамі (а ў дзённіку сустракаюцца і такія выпадкі) — можа, на думку строгага фармаліста, дырэктар і вёў сябе непедагагічна, але галоўнае — справядліва. Гэта Мікалай Пятровіч дапамог свайму выпускніку... Але не варта забягаць наперад.
Валодзя адкрываў для сябе не толькі свет літаратуры. Хіба не цікава даведацца аб будове атама? Або паглядзець новы фільм? Выступіць у дзетдоме ў ролі Дзеда Мароза. Пастраляць на стрэльбішчы (раённая газета «Сталінец» назвала і яго прозвішча — выбіў 42 ачкі з 50). Лыжны крос. Футбол. Выстава школьных наглядных дапаможнікаў. Праца ў сталярнай майстэрні. Святкаванне гадавіны Кастрычніка на кватэры аднакласніка (з гарэлкай, між іншым). Паездкі на канікулы ў родныя Рахавічы да бабулі. Нарыхтоўка сена. А чым дрэнна схадзіць у клуб на канцэрт? Хай жыткавіцкія артысты былі халтуршчыкамі і толькі насмяшылі публіку, але ж потым прыехаў Палескі беларускі драмтэатр імя Я.Купалы са спектаклем «Хто смяецца апошнім»! Альбо запіс ад 31 студзеня 1947 году: «Я бачыў Якуба Коласа! Гэтай сустрэчы я ніколі не забуду!» (народны пясняр якраз сустрэўся ў Мікашэвічах з выбаршчыкамі). А яшчэ — паездка ў Пінск на абласную Спартакіяду. Занялі толькі чацвёртае месца, але свет паглядзелі. У Лунінцы, між іншым, зайшлі на базар, а потым узняліся на мост цераз чыгунку — здорава!
Жартоўны малюнак: у цэнтры шкаляр заклапочана чухае патыліцу, а ва ўсе бакі — дзесяткі сцежак з самымі рознымі прафесіямі. На адной з суседніх старонак малюнкі дзівосных жывёлін, якіх «я навучуся разводзіць»: слон-курыца, сабака-карова, заяц-певень... Жарты жартамі, але сапраўды трэба думаць пра будучыню. Запіс: «Канешне, я не буду кісляцінай. Я буду моцным, смелым, здаровым. Я так жадаю, і так будзе!». Праз нейкі час нехта з сяброў напісаў побач, каб збіць пэўную патэтычнасць: «Кісляцінай быў, кісляцінай і застаўся».
Вернемся да будучай прафесіі. На малюнку адна са сцежак абведзена чырвоным — і надпіс, датаваны 10 ліпеня 1947 года: “Я абраў гэты шлях”. Які? Настаўніка. Вырашана — пасля сямі класаў паступаць у педтэхнікум.
Комментарии
RSS лента комментариев этой записи